5 december 2021
De gemeenteraad van Leeuwarden heeft op 1 december een motie van GroenLinks aangenomen waarin het gemeentebestuur wordt gevraagd om een watervisie op te stellen en aan te geven wat de mogelijkheden zijn om de twintig woonarken aan de Oostersingel te vervangen door woonschepen. De discussie vond plaats in het kader van het vaststellen van het bestemmingsplan "Leeuwarden - arken en woonschepen"
Leeuwarden kent een bijzondere situatie als het gaat om wonen op het water. De 200 woonboten zijn al decennia onderverdeeld in verschillende categorieën: voormalige binnenvaartschepen (de meerderheid), museumschepen (20, Willemskade) en woonarken (ongeveer 60). Daarnaast liggen er buiten Leeuwarden nog een groot aantal woon- en vooral recreatie-arken, met name in Grou en Warten.
In het centrum van Leeuwarden wordt het beeld bepaald door de voormalige binnenvaartschepen en museumschepen, aangeduid als "woonschepen". Deze schepen hebben geen overdraagbare ligplaats maar een persoonlijke vergunning en moeten bij verkoop vertrekken. Voor de woonarken in Leeuwarden is in 2000 een andere keuze gemaakt: deze schepen hebben een overdraagbare ligplaats gekregen. Motivering hiervoor was dat er "geen doorstroming is op de wachtlijst en de zakelijke (overdraagbare) vergunning voor de woonarkbewoners beter is, omdat het in de praktijk moeilijk is een woonark zonder ligplaats te verkopen." (nota Ligplaatsenbeleid op de helling, p10)
Over de mogelijke verwijdering van de twintig woonarken aan de Oostersingel heeft het college van b&w in de recente reactienota op de ingediende zienswijzen al aangegeven: "Wij kunnen de ligplaatsen niet weghalen, dan ontnemen wij de eigenaren van de arken een recht." (p8)
Het uitsterven van de arken is juridisch niet haalbaar omdat er sprake is van overdrachtsrecht en voor onteigening door de gemeente ontbreekt een dringende noodzaak van hoger belang.
Voor het wijzigen van de regelgeving specifiek voor de Oostersingel zal goed bekeken moeten worden wat de (neven-)effecten kunnen zijn. Voor de huidige woonarken verandert er niets door het overgangsrecht, maar indien een woonark niet meer mag worden vervangen door een andere (evenhoge) woonark dan zal dat waarschijnlijk leiden tot planschade (schadeclaims). Ook kunnen nieuwe regels er voor zorgen dat ongewenste situaties juist in stand gehouden worden.
Om van de twintig woonarken af te komen rest de gemeente weinig anders dan ze op te kopen of de eigenaar een acceptabel alternatief te bieden in de vorm van een andere ligplaats, eventueel met een compensatie.
meer informatie
- ontwerpbestemmingsplan "Leeuwarden - arken en woonschepen" met bijlagen
- welstandscriteria arken
- dossier gemeenteraad ontwerpbestemmingsplan arken en woonschepen
- Omrop Fryslân: Leeuwarden worstelt met arken Oostersingel
- informatie gemeente Leeuwarden over ligplaatsvergunningen
- ligplaatsen Museumhaven Leeuwarden
- Verordening Precariobelasting 2021 gemeente Leeuwarden (liggelden)