Een selectie uit een groot archief met foto's en negatieven van een leven op het water. Altijd op zoek naar nieuwe beelden en nieuwe verhalen. Soms met weinig woorden.

fotografie © dirk van driel tenzij anders . . chronologische versie (pdf)

  • elke zaterdag (of vaker)

  • 22 maart 2025
2025-03-21_Eemskanaal_Groningen_1.jpg
Berlagebrug - Eemskanaal, Groningen
We mogen op het Eemskanaal als laatste schip het licht uit doen. Het is niet de eerste keer. In de stad Groningen konden we altijd zonder problemen op verschillende plekken een tijdje afmeren, maar dat is zo langzamerhand wel gedaan. Tijd voor nieuwe plannen. Over een week of drie richting Frankrijk en daarmee ligt alles weer open...

2025-03-21_Eemskanaal_palen_1.jpg

Het lege Eemskanaal toont nu eens goed de gekkigheid en de lelijkheid van de 40 enorme meerpalen die in 2018 om de 17 meter zijn geplaatst. Volgens een insider voor niet minder dan 80.000 euro per stuk. Voor wat of wie ? Het handjevol slaapschepen dat 5 dagen per jaar afmeert voor het Eurosonic-Noorderslag festival ? Die hebben aan een paar palen genoeg.

Ook in 2018 is bekend dat de wijk Stadshavens gebouwd gaat worden en dat de kade een andere invulling zal krijgen. Het projectbureau Stadshavens geeft in 2021 (!) al aan dat de palen zo snel mogelijk verwijderd zullen worden. In België noemen ze zoiets "grote nutteloze werken". Drie-komma-twee miljoen. Bizarre verspilling.

2025-03-21_Eemskanaal_palen_2.jpg

  • 19 maart 2025
2025-03-19_Barbera_Eemskanaal_Groningen.jpg
Afscheid

  • 15 maart 2025
1992-10-3_Gert__Lemonheads.jpg
Lemonheads aan boord 1992 (2)

De dag dat de Lemonheads de videoclip komen opnemen stond al in de planning om verder te werken aan de Deutz-scheepsmotor die zo'n twintig jaar heeft stilgestaan. Gert blijft onverstoorbaar bezig met het lassen van een nieuwe koelwaterleiding. Voor de nodige ventilatie staan de luiken open.

1992-10-3_Lemonheads_aan_boord.jpg

Het is een prachtig contrast met een gitaar spelende Evan, een broodjes peanutbutter & jelly smerende Polly Noonan, een ouderwetse typemachine, een filmende Jesse en de andere Lemonheads die daar weer bij assisteren. Allemaal zo DIY als maar kan, terwijl de band is verbonden aan het grote platenlabel Atlantic Records.

Om dynamiek in de video te krijgen besluiten we om de bijboot in te zetten en met het gas erop (4 pk!) door de Diepenring te zigzaggen. Het begint rustig in het Winschoterdiep.

1992-10-3_Lemonheads_Jesse_films_Evan_-_Winschoterdiep.jpg

Evan blijkt een uitstekend evenwichtsgevoel te hebben en voelt zich staand, spelend en zingend bijzonder op zijn gemak, terwijl ik stevige bochtjes vaar. Hij blijkt in Australie een liefhebber van golfsurfen te zijn geworden, vandaar.

Over tegenliggers hoeven we ons geen zorgen te maken. Die kom je in die tijd nauwelijks tegen in de Diepenring.

1992-10-3_Jesse__Evan_-_Diepenring_Groningen.jpg

Het is zo'n dag waarvan je pas later goed beseft hoe bijzonder het was.

  • 8 maart 2025
2025-03-07_Buurvrouw_Barbera_Eemskanaal_Groningen.jpg
Buurvrouw Barbera - Eemskanaal, Groningen (maart 2025)

Na 63 jaar varen is het moeilijke moment daar voor de schippersvrouw. De Barbera 1 is deze week verkocht. Als 19-jarige in Hoogkerk aan boord gestapt van een bescheiden tjalkje heeft ze samen met man Berend verschillende schepen gehad. Sinds 1992 de 49-meter spits Barbera 1. Tot op hoge leeftijd zijn ze blijven varen: Duitsland, België en natuurlijk Frankrijk waarvoor het schip ooit gebouwd is. Ze behoren tot de laatste echte schippers die de hele ontwikkeling van de binnenvaart hebben meegemaakt: van de Veenkoloniën in Groningen tot ver in Europa.

2017-04_Buurman_Berend_-_Barbera_1.jpg
Buurman Berend pakt water - Eemskanaal, Groningen (april 2017)

  • 1 maart 2025
1992-10-3_Evan_Dando_-_Lemonheads__1992_dirkvandriel.nl.jpg
Lemonheads - Evan Dando in de Diepenring van Groningen (1992)

Lang voordat de Diepenring van Groningen werd ontdekt door het grote publiek en borrelboten gingen de beelden al de wereld over.

Op 3 oktober 1992 neemt de Amerikaanse band Lemonheads de videoclip voor het nummer "Mrs. Robinson" op in Groningen. De band zal de volgende avond optreden in de Vera-club en via Dikkie komen ze bij de Gudrun uit omdat het een leuk idee lijkt om de clip op het water op te nemen.

Het resultaat is veelvuldig en wereldwijd door muziekzenders MTV en VH1 uitgezonden en het betekent de doorbraak voor de Lemonheads. Omdat de single is uitgebracht ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de film "The Graduate" (waarvoor het nummer oorspronkelijk is geschreven door Simon en Garfunkel) zijn er clips uit die film aan de uiteindelijke videoclip toegevoegd (7,5 miljoen views, de comments zijn erg grappig - hoezo Amsterdam?). Deze versie is niet verknipt, 100% Groningen.

Tijdens het filmen en varen kans gezien een foto-reportage te maken. Dit zijn enkele foto's daarvan, niet eerder gepubliceerd.

1992-10-03_Lemonheads_-_Mrs_Robinson_-_Groningen___1992_dirkvandriel.nl.jpg
Lemonheads aan boord (Winschoterdiep, Groningen 1992)

Met de klok mee: Nic Dalton (bas), Evan Dando (gitaar, zang) en David Ryan (drums). Jesse Peretz is de maker van de videoclip.

1992-10-3_Lemonheads_Jesse__Evan_dirkvandriel.jpg
Lemonheads - Jesse & Evan (Oosterhaven, Groningen 1992)

The Quietus heeft een uitstekend artikel gepubliceerd over de Lemonheads en de klassieker "It's A Shame About Ray", waaraan de single Mrs. Robinson is toegevoegd ("a minor worldwide hit, Paul Simon hates this version!"). De videoclip is onderdeel van de video Lemonheads - Two Weeks In Australia. Zorgelozer wordt het niet.

Als je ruim vier jaar later in de outback van Australië je eigen schip voorbij ziet komen op een groot videoscherm in een boerendisco is dat het teken om weer richting Groningen te trekken...

  • 25 februari 2025
2014_Knik_in_Dorkwerder_brug.jpg
Hefbrug Dorkwerd over het Van Starkenborghkanaal, Groningen, januari 2014)

Op 14 september 2012 wordt de bijna tachtig jaar oude hefbrug van Dorkwerd zo hard geramd door een binnenvaartschip dat er een forse knik in het brugdek zit. Het gebeurde 's nachts, de schipper had geen afzonderlijke opening van de brug aangevraagd. De brug blijft met een beperking voor het wegverkeer prima functioneren ondanks twee nieuwe aanvaringen in het jaar erna.

In 2016 is de nieuwe hefbrug gereed. Deze kan een paar meter hoger worden geheven en wordt nu aangeduid als "tafelbrug". De brug functioneert zeer matig en staat soms gewoon een paar dagen open. Zoals deze week. De ene kant van de brug zou sneller omhoog gaan dan de andere kant. Dan gaat er natuurlijk iets scheef. Het probleem wordt weer even opgelost zonder dat een oorzaak is gevonden. Wat als deze brug zo hard wordt aangevaren als in 2012 ?

(locatie)

  • 22 februari 2025
Turfsingel_1960_foto_H_van_Driel.jpg
Naast het tankstation van Dudok (Groningen 1960, foto: H. van Driel)

Meer dan tien jaar plannenmakerij is nodig geweest om van het voormalig tankstation van architect Dudok naast de Ebbingebrug een openbare verblijfsruimte te maken. Daarbij kwamen de meest malle ideeën voorbij. Tot en met een zwembad in de Diepenring.

Dudok_aan_het_Diep_-_eerdere_impressies.jpg

Het uiteindelijke resultaat is sober en eenvoudig. Nog geen dag nadat de hekken zijn verwijderd is het beklad.

2025-02-19_Dudok_aan_het_Diep_-net_geopend.jpg
Dudok aan het Diep - net opgeleverd, nog niet beklad

(locatie)

  • vanaf hier elke zaterdag (of vaker)

  • 20 februari 2025
2025-02-19_Sterk_Staaltje_Dutch_Design.jpg
IJs: sterk staaltje nederlands ontwerp (Oostersluis, Groningen)

Iets vergeten ?

  • 19 februari 2025
2025-01-06_EMG-_Stoer_stuk_stad.jpg
Stadshavens: stoer en gedurfd (Eemskanaal Groningen, 2025)

Hier wordt gekoketteerd met een rafelrand die met Betonbos en de schepen al verdwenen is. Stoer en gedurfd kun je de uniforme blokkendozen uit de eerste schetsen niet noemen. Kan werkelijk overal in Nederland zijn. Het plaatje hieronder is recente geschiedenis. Trossen los!

2023-03_Eemskanaal_Groningen.jpg
Eemskanaal Groningen (maart 2023)
2025-01-03_Betonbos_Trossen_Los.jpg
Voorheen Betonbos (2025)

(locatie)

  • 18 februari 2025
1991-08_Gudrun_Blauw_en_Rood.jpg
Erg rood (Winschoterdiep 1991)

En 14 jaar later nog niet klaar. . . .

2005_Terherne_Lytse_Griene.jpg
Lytse Griene, Sneekermeer (2005)

(locatie)

  • 17 februari 2025
Bedumerwegbrug_en_Noorderhogebrug_jaren_zestig_-_Van_der_Veen.jpg
Van Starkenborghkanaal, Bedumerbrug en Noorderhogebrug (foto: persbureau D. van der Veen)

Vanaf de Krol/Korrewegbrug met de Ulgersmaweg een blokje om langs het Van Starkenborghkanaal is nu niet veel meer aan. Naar het noorden loop je eerst tegen het Boterdiep en vervolgens tegen de ringweg aan. In de jaren zestig was dat eenvoudiger: over het Boterdiep lag de Noorderhogebrug en over het Van Starkenborghkanaal de Bedumerbrug. De mannen trappen een balletje op het nog maar net gedempte Boterdiep. Middagpauze ?

De Bedumerbrug was zo te zien een hefbrug zoals die van Dorkwerd, Aduard en Zuidhorn. Inmiddels allemaal verdwenen of vervangen door moderne varianten. Op de loswal staat nu een flatgebouw naast de ringweg met de Noordzeebrug. (vogelvlucht)

(locatie)

  • 16 februari 2025
1971_Terhernstermeer.jpg
Vissen en een beetje rommelen (Terherne, 1971)

Broer Jan en buurjongen Leo kunnen gerust dagen naar zo'n dobbertje turen. Op het schip van buren Hablé, het latere SKS-skûtsje van Eernewoude. De omgeving is onherkenbaar veranderd. Op de achtergrond moet de nieuwe Zandsloot nog gegraven worden. Rechts, net niet op de foto, bevindt zich nog steeds de dwarshelling van Leemburg.

(locatie)

  • 15 februari 2025
2009-12_IJspegels_-_Verandering_-l_Groningen.jpg
Nee, dan die winters van vroeger . . . :)
2009-12_Sneeuw_Verandering.jpg

december 2009 (locatie)

  • 14 februari 2025
2008_Conflans_1.jpg
Port Saint-Nicolas, Conflans-Sainte-Honorine (2008)

Conflans-Sainte-Honorine is een schippersdorp op de samenkomst van de rivieren de Oise en de Seine, een belangrijk knooppunt voor de Franse binnenvaart. Zeventig kilometer varen van het centrum van Parijs. Nergens in Frankrijk ligt een grotere en bontere verzameling van uitgevaren schippers en hun schepen. In alle soorten, maar wel dezelfde maten. Vijf rijen dik langs twee kilometer Seine-kade. En met een eigen kerkschip, of beter: kerkvloot. Anno nu is het aantal schepen flink afgenomen en liggen er minder naast elkaar. (locatie)

2008_Conflans_3-4.jpg
2008_Conflans_2.jpg

  • 13 februari 2025
Oosterhaven_Groningen_circa_1925.jpg
Oosterhaven Groningen (circa 1930)

Lang geleden een serie kleine fotootjes (4x6cm) van de Oosterhaven gevonden op een rommelmarkt. De sfeer is fascinerend. Deze zal in de jaren '20 of '30 genomen zijn nabij Brug 1. De grote havenkranen ontbreken nog. De drijvende kraan lost uit het stoomschip.

Oosterhaven_1956.jpg
Oosterhaven in 1956

De Groninger kustvaart is op zijn hoogtepunt.

1954-04-12_Oosterhaven.jpg

Hoe imposant de coasters zijn blijkt wel uit dit beeld. De Senior slaat kali (kunstmest) over op boltjalk Ziet op Uzelf. Foto van de Gemeentepolitie uit 1954. (locatie)

Fraaie historische beelden van de Oosterhaven in deze uitzending van TV Noord (1998).

  • 12 februari 2025
1991-06_Gudrun_Opruimen.jpg
Opruimen (1991)

De Gudrun in 1989 overgenomen met alles er op en er aan. Een levend museum inclusief alle persoonlijke spullen die een schipper in 89 jaar verzamelt. Hij moest naar een verzorgingstehuis en had nauwelijks nog familie. Het kostte veel moeite om die spullen op te ruimen, ook uit respect voor de oude schipper. Met oude verfblikken is dat minder ingewikkeld, al zitten er mooie exemplaren tussen. De Piet Hein verf onlangs nog gebruikt. 50 jaar oud ? Topkwaliteit! Het duurt wel even voor het droog is.

  • 11 februari 2025
Jelle_Hoogeveen.jpg
Jelle Hoogeveen - Laatste zeilende turfschipper

Video-still uit een reportage van het onvolprezen tv-programma Van Gewest tot Gewest. De oude schipper Jelle Hoogeveen zeilt met een draaiende Kromhout-motor door de Coolhaven van Rotterdam, begin jaren tachtig. Hij vertelt zijn verhaal. Het contrast met de moderne tijd kan haast niet mooier worden geïllustreerd.

De Emanuel is in het nieuwe millennium terecht gekomen in Groningen, heet nu Nicolaas Mulerius en is in gebruik als zeilschip door studentenzeilvereniging Mayday. De 1-cilinder Kromhout is overgeplaatst in opduwer Zeldzaamheid, ter vervanging van de oorspronkelijke motor (dezelfde Kromhout). Beter hergebruik bestaat niet.

De reportage is hier te bekijken.

  • 10 februari 2025
1965_Starkenborghkanaal.jpg
Ulgersmaweg en Van Starkenborghkanaal met Korrewegbrug (Groningen, 1965)

Typisch een kiekje uit een jaren zestig familie-album. Beide broers met hun onafscheidelijke stepjes (autoped). De eerste levensjaren doorgebracht in de Bankastraat aan het nog maar net gedempte Boterdiep (Bedumerweg). Geen herinnering aan. Een zondags blokje om ? Bij het Van Starkenborghkanaal hield de stad op.

(locatie)

  • 9 februari 2025
2010_Libron.jpg
Riviersluis in de Libron, Canal du Midi (oktober 2010)

Op het Canal du Midi in Zuid Frankrijk passeer je de meest bijzondere kunstwerken ("ouvrages d'art"). Even voorbij Agde, op anderhalve kilometer van de Middellandse Zee, vaar je door deze "riviersluis" uit 1857 die alleen in gebruik is als de rivier de Libron uit haar voegen barst en niet veilig valt over te steken. Normaalgesproken is het een nietszeggend, bijna droogvallend riviertje. Met schuiven in de rivier en sluisdeuren in het kanaal kunnen beiden van elkaar worden gescheiden en word je bij hoogwater als het ware dwars door de rivier geschut. De doorvaarthoogte zal zo'n 3 meter 20 zijn, in het midden iets meer. (locatie)

Libron_Passage_2.jpg

Meer foto's en informatie op deze pagina van de website over het Canal du Midi.

  • 8 februari 2025
1996-11-12_Bezetting_Havenkantoor.jpg
Havenkantoor Oosterhaven: inpakken en wegwezen, porto 2 ton (november 1996)

In 1996 werd in Groningen een aantal buitengewoon ludieke acties gevoerd tegen een dreigende liggeldverhoging. De gemeentelijke havendienst kampte met een structureel tekort van 200.000 gulden en het idee was om dat te financieren door het liggeld voor woonboten zeer fors te verhogen.

En dat schoot een aantal bewoners in het verkeerde keelgat. Na een feestelijke protestactie met bijbootjes in de Diepenring en een vrolijke blokkade van de Oosterhaven met varende woonschepen, werd kort voor de bespreking van het voorstel in de gemeenteraad besloten om het Havenkantoor in te pakken. Zoals kunstenaar Christo dat in die tijd deed met bruggen en gebouwen.

RTV Noord deed verslag, de reactie van de havendienst is vermakelijk.

(locatie)

  • 7 februari 2025
1937_eemskanaal-damsterdiep.jpg
Oosterhaven met Brug 1 en Damsterdiepsluis (Groningen, ca. 1925)

Dit is zo'n foto waarvan je nauwelijks kunt geloven dat deze ooit in Groningen is genomen, dat de Martinitoren er gewoon is ingeplakt. Niet zo vreemd omdat dit beeld grotendeels is verdwenen onder de Europaweg. Het hoekpand links staat er nog als stille getuige. Brug 1 heeft inmiddels een vrij legendarische klank al was het maar vanwege de naam. "Oosterhavenbrug" klinkt toch een stuk saaier en deze brug ligt ook iets westelijker. Op dit kaartje is de oude en de nieuwe situatie zichtbaar. (1)

1935_Sluis_Damsterdiep_-_Oosterhaven.jpg

Deze ansichtkaart is gemaakt op de plek waar nu het havenkantoor van architect Gunnar Daan staat. Op de achtergrond de Steentilpoortenbrug, de Vrouwenkliniek van het Academisch Ziekenhuis en de pijp van de Gasfabriek. Allemaal verdwenen. De sluiswachterswoning heeft het uiteraard ook niet overleefd. Een sluis met schuine wanden, het zou Frankrijk kunnen zijn. (2)

1924_Damsterdiep_en_Steentilpoortenbrug_PB_Kramer.jpg
foto: P.B. Kramer (1924)
Bovenstaande foto is gemaakt aan de Damsterdiep-zijde van de sluis. Links de Steentilpoortenbrug en rechts de eerste brug over het Buiten-Damsterdiep zoals het dan heet. Buiten de Steentilpoort. Nu één van de grootste en drukste verkeerskruispunten in de binnenstad. Een aantal van deze panden is wel bewaard gebleven. (360° panorama)

(locatie)

  • 6 februari 2025
1999_Meisje_met_hond.jpg
Roelien en Lupa (Reitdiep nabij Schaphalsterzijl, 1999)

(locatie)

  • 5 februari 2025
Zomer_1990_Gudrun_luikenkap.jpg
Flinke klus: de luikenkap (Winschoterdiep 1990)

Zo'n luikenkap voor het eerst in 20 jaar open leggen is één. Weer iets terug leggen is wat anders. En met weinig geld, enige haast en nog niet zoveel ervaring kom je dan tot een oplossing. Het moet goed dicht zijn, er moeten lichtluiken in en een oude (verstelde) luikenkap moet zichtbaar zijn, zonder dekkleed.

Onderweg blijkt het nodige ijzerwerk aangepakt te moeten worden. Met hulp van kameraad Gert komt het goed.

Voor dat moment...

Zomer_1990_-_Luikenkap_Gudrun.jpg

(locatie)

  • 4 februari 2025
1999_Woonboot_Magazine_Covers.jpg
covers Woonbootmagazine 1999

Een aantal covers gefotografeerd voor Woonbootmagazine dat tweemaandelijks verscheen tussen 1993 en 2016. De eerste was nogal makkelijk. Daarnaast een markant woonscheepje dat gelegen was in de Spilsluizen in Groningen. De derde is genomen in de haven van Hamburg tijdens een scheepsreis naar Berlijn.

  • 3 februari 2025
2022-08-13_Antwerpen_-_Kattendijkdok_-_Havenhuis.jpg
Havenhuis Kattendijkdok (Antwerpen 2022)

(locatie) . (meer informatie)

  • 2 februari 2025
1920_Verbindingskanaal_met_gasfabriek.jpg
Verbindingskanaal Boterdiep-Damsterdiep met de Gasfabriek (circa 1920)

In 1926 is begonnen met de demping van de oostelijke vestinggracht van Groningen om ruimte te maken voor de uitbreiding van het Academisch Ziekenhuis. De gracht werd aangeduid als Steentilpoortengracht, Singelgracht of Verbindingskanaal tussen het Boterdiep en het Damsterdiep (kaart 1919).

Rechts op de achtergrond bevindt zich tegenwoordig het Stadsstrand en dat is waar de gracht door een sluisje naast de Singelweg met het Boterdiep verbonden werd.

Onderstaande foto is genomen aan de zuidkant van het Verbindingskanaal nabij de Steentilkade. Duidelijk herkenbaar is het Typografengasthuis. Hier kwam de gracht met de Steentilpoortenbrug uit in het Damsterdiep en rechtdoor met een sluisje in de Oosterhaven.

Als Atlantis, allemaal verdwenen. Onder het Ziekenhuis, de Petrus Campersingel en de Europaweg.

1920_Verbindingskanaal_Damsterdiep-Boterdiep_met_Typografengasthuis.jpg

  • 1 februari 2025
2022-06-25_Hautmont.jpg
Hautmont, Frankrijk 2022

Een onbegrepen kunstwerk. Er is al 20 jaar vrijwel geen scheepvaart op de Samber.

(locatie)

  • 31 januari 2025
1989-08_Ezumazijl_-_Gudrun_op_de_dijk.jpg
juli-augustus 1989 - Gudrun op de helling in Ezumazijl

De spanning is groot op het moment dat de Gudrun langzaam bovenwater komt. Voor het eerst in misschien wel twintig jaar. Werfbaas Kobus, een man van zeer weinig woorden, pakt een grote voorhamer, geeft her en der een paar enorme klappen op het schip en zegt: "komt goed". En dat blijkt. Een flinke plaat onder de machinekamer, een aantal slechte klinken, een verrotte afvoer. Meer niet. Zwaar gebouwd schip. Heel veel hardnekkige putroest op de waterlijn, dat wel.

Twee bijzondere maanden en met de hulp van vrienden Gert en Erik onvergetelijk. In misschien wel één van de stilste en verste uithoeken van Nederland. Een paar huisjes, een helling, een oude zeesluis, een dijk, twee Friese paarden, veel schapen, vogels, prachtige luchten en vergezichten. Geen besef van tijd. De moderne wereld is daar dan nog heel ver weg.

1989-08_Gudrun_droog_Ezumazijl_3x.jpg

(locatie)

  • 30 januari 2025
2009-05-29_La_Cassine_-_Canal_des_Ardennes.jpg
29 mei 2009 - La Cassine, Canal des Ardennes

In 2008-2009 een jaar op reis door Frankrijk met een winter in Parijs. Dit is weer zo'n klein moment dat alles klopt. Het Canal des Ardennes in het noorden van Frankrijk is een prachtige vaarweg door de vallei van Montgon met een trap van 27 sluizen. Als je die bent opgeklauterd en geen idee hebt waar je nu weer eens gaat afmeren, kom je bij toeval hier terecht. En word je opgewacht en overgenomen door deze tamelijk eigenwijze dieren.

2009-05-29_La_Cassine.jpg
2009-05_La_Cassine.jpg

Een foto-reportage van de reis is hier te downloaden

(locatie)

  • 29 januari 2025
1931_Circus_Gleich_en_Gorechtkanaal_PB_Kramer.jpg
1931 - Gorechtkanaal en circus Gleich (foto: P.B. Kramer)

Dat het Gorechtkanaal een misrekening is geweest werd al snel duidelijk. Het kanaal is in de jaren twintig vrijwel direct in gebruik genomen door woonschepen. En volledig geblokkeerd zo te zien. Tot die tijd was het verbindingskanaal tussen het Boterdiep en het Damsterdiep (de oude vestinggracht) de verzamelplek van woonschepen. Deze locatie werd echter gedempt om ruimte te maken voor het Academisch Ziekenhuis.

Op 6 mei 1940 is door de gemeenteraad besloten om de huidige Woonschepenhaven aan te leggen en daar alle woonboten uit de stad onder te brengen. De roman "Woonschepen" van Ab Visser speelt zich af aan de Gorechtkade en het tumult dat de demping van het kanaal en de aanstaande verhuizing teweeg brengen komt daarin ook aan de orde. Het boek is hier te lezen (> bladeren).

Het is lastig voor te stellen waar de foto genomen is, maar het karakteristieke politiebureau van architect Bouma op de hoek van de Zaagmuldersweg en de Hortensialaan is herkenbaar, rechts op de foto. Tegenwoordig bevinden zich een vijver, het Linnaeusplein en een groot appartementencomplex op deze locatie.

  • 28 januari 2025
1998-06_Zeldzaamheid_aan_het_Eemskanaal.jpg
juni 1998 - Eddie ontdekt de Zeldzaamheid

De Gudrun was een gouden tip en het is mooi als je iemand anders op een soortgelijke manier blij kunt maken. Een bijzonder sleepbootje stond al jaren verweesd en half gesloopt op een achteraf terreintje aan het Eemskanaal in Groningen. Als dan blijkt dat het de opduwer is geweest die origineel bij het schip van Eddie hoort dan wil je graag die eerste kennismaking vastleggen...

De koop werd gesloten en de restauratie perfect uitgevoerd zodat hasselteraak Dankbaarheid en opduwer Zeldzaamheid weer een twee-eenheid vormen. Het uitgebreide restauratieverslag is hier te vinden.

1998-06_Eddie_aan_het_Eemskanaal.jpg

(locatie)

  • 27 januari 2025
1989-03_Boltjalkje_Ebenhaezer.jpg
maart 1989 - Boltjalk Ebenhaezer - Musselkanaal

(locatie)

Hoe dingen kunnen lopen. In maart 1989 bijna dit boltjalkje gekocht (de opduwer niet inbegrepen). Het Veenkoloniaal Museum in Veendam had al langere tijd belangstelling getoond maar kon de knoop niet doorhakken. Totdat ze het scheepje dreigden mis te lopen en alsnog toehapten.

Nog geen maand later zag goede vriend Gerard toevallig een sinaasappelkistje met "te koop" op de Gudrun staan, wetende dat dit eigenlijk het ideale schip was.

Heel fijn dat het Veenkoloniaal Museum de Ebenhaezer op de valreep gekocht heeft. Het is nog steeds te bewonderen op de binnenplaats van het museum.

De website van Vereniging de Binnenvaart besteed uitgebreid aandacht aan de Ebenhaezer in deel 1 (exterieur) en deel 2 (interieur).

  • 26 januari 2025
1972_-_Terherne-_Eerste_cursus_scheepsonderhoud.jpg

Buurman geeft les in ecologisch scheepsonderhoud . . . (Terherne, 1971)

1969_Terherne_-_Wol_neit_sin.jpg
SKS-skûtsjes op bezoek aan het einde van het seizoen (Terherne, 1970)

(locatie)

  • 25 januari 2025
1939_Slachthuisbrug_Damsterdiep_x_Gorechtkanaal.jpg
Slachthuisbrug - demping Gorechtkanaal bij het Damsterdiep (Groningen, 1938)

Het Gorechtkanaal verbond het Damsterdiep met het Oosterhamrikkanaal en moest vooral gaan dienen om de Gasfabriek aan de Bloemsingel vanuit de Oosterhaven van kolen te voorzien (kaart 1925). Het kanaal zou aanvankelijk ook nog doorgetrokken worden naar het Boterdiep, maar men kreeg een beter idee: het Van Starkenborghkanaal. Toen dat kanaal eind jaren dertig gereed kwam werd het Gorechtkanaal alweer goeddeels gedempt. Het is uiteindelijk nauwelijks in gebruik geweest en werd al snel in bezit genomen door woonschepen. Enkel de vijvers langs de Gorechtkade herinneren er nog aan. Het Oosterhamrikkanaal werd doorgetrokken naar het nieuwe Van Starkenborghkanaal en het Boterdiep werd Bedumerweg.

De foto is genomen vanuit de directeurswoning van het Openbaar Slachthuis aan het Damsterdiep. Links is de witte reling van het brugje over het Balkgat net zichtbaar. Helemaal op de achtergrond de draaibrug over het Damsterdiep met daarachter de afslag voor het sluisje naar de Oosterhaven. Het monumentale rioolgemaal rechts naast het gedempte kanaal bestaat nog steeds al staat het tegenwoordig verscholen achter een flatgebouw (foto hieronder). De directeurswoning (nu een studentenhuis) is eveneens achter een appartementencomplex verdwenen. De bebouwing links aan het Damsterdiep is goed bewaard gebleven. Op de plek van het gedempte kanaal begint nu de Zaagmuldersweg.

2025-01-10_Damsterdiep_x_Zaagmuldersweg.jpg
Kruising Damsterdiep - Zaagmuldersweg (2025)

(locatie)

  • 24 januari 2025
1989-05_Aduarderzijl.jpg
juli 1989 - Aduarderzijlen - eerste reis (2)

Op weg voor een eerste hellingbeurt in Ezumazijl met een schip dat vermoedelijk 20 jaar niet naar de werf is geweest. In het water gekocht zoals dat heet. Op goed geluk. Normaal heel dom, maar wel bewust. De omstandigheden en de prijs lieten geen keus.

Marifoon, vaarbewijs, certificaat: allemaal nog niet nodig in die tijd. En dan maar het drukke Van Starkenborghkanaal op. Jongensboek-romantiek. Vervolgens is het Aduardiep, het Reitdiep en het Lauwersmeer een route waar normaal gesproken niet veel mis kan gaan als het weer meewerkt. De kanarie is een erfenis van de vorige schipper.

1989-05_Aduarderdiep_-_Reitdiep_-_Ezumazijl.jpg
Aduarderdiep, Reitdiep, Ezumazijl

(locatie)

  • 23 januari 2025
1989-05_Winschoterdiep_eerste_reis_1.jpg
juli 1989 - eerste reis naar de werf (1)

De Gudrun voor de eerste keer los na zo'n 15 jaar stil liggen aan het oude Winschoterdiep. De oude Deutz is nog niet aan de praat, dus met een opduwer ervoor naar het eerste obstakel, de Bontebrug. Daar pikt Jelle ons op om met zijn klippertje de Gudrun via de Oostersluis, het Aduarderdiep en het Reitdiep af te zetten bij Ezumazijl aan de Friese kant van het Lauwersmeer. De stuurhut alvast afgebroken om door het Aduarderdiep te kunnen. Vanuit de Oosterhaven de drukke (oude!) Oostersluis in met een lengte van 40 meter is eerst al spannend genoeg.

1989-05_Bontebrug_-_Oosterhaven_en_Oostersluis.jpg
Bontebrug, Oosterhaven, oude Oostersluis

(locatie)

  • 22 januari 2025
2025-01-20_Aduarderzijl_1.jpg
Aduarderzijl ten prooi gevallen aan landschapsarchitecten

Het sluizencomplex van Aduarderzijl, één van de meest historische locaties op het Hogeland van Groningen, moest na de restauratie opgeleukt worden met Plus-maatregelen. Wat dat zijn en wie er om gevraagd heeft maakt het informatiebord niet duidelijk. Wel dat het Waterschap Noorderzijlvest de opdrachtgever is en dat het mede gefinancierd is met NPG-subsidies die Groningen er weer bovenop zouden moeten helpen. En dan mag een landschapsarchitect zich uitleven. Voor een dood hoekje in een stad is zoiets nog niet zo'n probleem, maar hier . . . ?

In deze video laat het Waterschap zelf perfect zien hoe schitterend en ongerept de Aduarderzijlen waren voor deze ingreep.

Omwonenden beklagen zich in het Dagblad van het Noorden over betutteling, nepnatuur en Volendamisering: “de charme van het gebied wordt gesloopt”. De vergelijking met een urnenveld is zelfs al gemaakt.

Er staan ook nog 4 kanonnen bij de hippe cortenstalen constructie in de plannen. Het zou voor het beeld heel mooi zijn als dijkgraaf Van der Schaaf zelf, in historisch kostuum, de bediening daarvan ter hand neemt.

Ach, een volgende generatie zal deze flauwekul hopelijk opruimen om de verstilde schoonheid terug te geven. Maar liever morgen nog.

2023-02_Aduarderzijl.jpg
februari 2023 - Aduarderzijl voor de Plus-maatregelen

(locatie)

  • 21 januari 2025
2025-01-20_Reitdiep_in_winter.jpg
Reitdiep in winter

  • 20 januari 2025
2025-01-19_Keunstwurk_fan_Henk_Rusman.jpg
". . . aan de horizon een gebogen lijn als van een boot . . ."

. . . tja . . .

Dokkumer Nieuwezijlen - Keunstwurk fan Henk Rusman

(locatie)

  • 19 januari 2025
2025-01-18_Lauwersmeer_in_de_mist.jpg
Meer mist

(locatie)

  • 18 januari 2025
2025-01-17_Steenfabriek_Oostrum_Dokkumergrootdiep.jpg
Oostrum - Voormalige steenfabriek

(locatie)

Anny zinkt met de jaren steeds verder weg. De voormalige steenfabriek van Oostrum aan het Dokkumergrootdiep is sinds de sluiting in 1968 het best bewaarde ringoven-complex van Friesland, maar ook al meer dan een halve eeuw een vergaarbak van zooi. Kleurrijk, zeker. En inmiddels ook ontdekt door urban-explorers. De huidige eigenaar is een projectontwikkelaar en hij probeert al 15 jaar een vorm van restauratie en hergebruik van de grond te krijgen. Het lukt hem vooralsnog niet om de erfenis van de vorige eigenaar van het terrein te verwijderen. Iets met gebruiksrecht naar het schijnt.

Aan de Dokkumer Ee bij Jannum staat nog een herinnering aan betere tijden. Wat zal hier het verhaal zijn ?

2025-01-16_Ruine_-_Jannum_Dokkumer_Ee.jpg
Dokkumer Ee bij Jannum

(locatie)

  • 17 januari 2025
1996_Dokkumer_Ee-0.jpg
augustus 1996 - Dokkumer Ee bij Raard

Dit is zo'n zomeravond dat werkelijk alles klopt en die je nooit vergeet. En dat geldt ook voor de foto's. Nu we een half leven later voorbij varen blijkt de afmeervoorziening te zijn vervangen door een steiger. De stilte en de ruimte zijn onveranderd.

1996-06_Dokkumer_Ee.jpg

(locatie)

  • 16 januari 2025
2025-01-15_Beroepsvaart_in_de_mist.jpg
Alde Feanen - Een dag van mist

(locatie)

  • 15 januari 2025
2025-01-15_Niet_invaren_-__ik_rust.jpg
verzoek: "niet invaren - ik rust!" (Alde Feanen, Eernewoude)

Weinig rustende eenden gezien, wel jagers gehoord en veel schreeuwende ganzen. Mooi op een eigen eiland, geen bezoek gehad. Traag voorbij schuivende cruiseschepen richting het festival in Groningen. Bizar contrast.

2025-01-15_Alde_Feanen-_Eernewoude.jpg

(locatie)

  • 14 januari 2025
Zelfportret_1985-2025.jpg

Soms vind je negatieven terug waarvan je het bestaan vergeten bent omdat je ze nooit hebt afgedrukt. In dit geval zal het gêne van de 20-jarige geweest zijn. Dat we veertig jaar later in een sneue selfie-cultuur terecht zijn gekomen viel toen nog niet te voorzien. Ook niet dat je ooit 60 zou kunnen worden. En als dat dan toch gebeurt moet het maar een keer, zonder gêne. Maar wel op de ouderwetse manier. Een zelfportret.

  • 13 januari 2025
2025-01-12_Nabij_sluis_Gaarkeuken.jpg
Van Starkenborghkanaal nabij sluis Gaarkeuken

Begin januari stroomt de stad Groningen vol met charterschepen en grote cruiseschepen om onderdak te bieden aan de vele bezoekers van het festival Eurosonic-Noorderslag. Goede aanleiding om een week te gaan varen...

Oude_Gaarkeukensluis_2025_-_1950.jpg
1950 - Oude Gaarkeukensluis - 2025
2025-01-13_Gaarkeuken_WZ.jpg
westzijde oude Gaarkeukensluis (1924-1970)

(locatie)

  • 12 januari 2025
2006-06_Ansicht_Belgie.jpg
oldskool ansichtkaart (juni 2006)

Mei 2006. Met de Gudrun voor een jaar naar België. Over het IJsselmeer via de Oudeschans door Amsterdam en met de Amstel richting Dordrecht, door Zeeland, de Westerschelde over naar Terneuzen. Afgemeerd in de Voorhaven van Gent wijst een zekere Michel ons op de rivier de Dender, het stadje Geraardsbergen om precies te zijn. Een schot in de roos: een hartelijke ontvangst en een geweldige zomer in een prachtige omgeving. Voor de winter trekken we naar Gent en vinden daar een betaalbare plek in de vrij nieuwe “Portus Ganda”, een haven op de samenkomst van de Leie en de Schelde, direct tegen het centrum van Gent. Michel wordt een goede vriend.

Gent_-_Portus_Ganda_2006-2007.jpg
Gent - Portus Ganda (2006-2007)
2007-04_Gent.jpg
Gent - Vanaf de Leie richting de Schelde

(locatie)

  • 11 januari 2025
2020-11-07__Noorderhaven-_Havenkantoor.jpg
november 2020 - Noorderhaven Groningen - Voormalig havenkantoor (1870)

(meer informatie)

2020-11-07_Noorderhaven.jpg

(locatie)

  • 10 januari 2025
1999_Kars_en_Odi_-_Reitdiep.jpg
zomer 1997 - Kars en Odi (fotograaf onbekend)
.

2004_Kars_door_Mike_Corkill_w.jpg
2004 Kars door Mike Corkill

Op 10 januari 2008 overleed Kars Thaden op bijna 69-jarige leeftijd aan een hartstilstand.

Een bijzonder dierbare vriend.

De Noorderhaven verloor na 28 jaar zijn meest kleurrijke bewoner. Bij de Kijk in 't Jatbrug werd het nooit meer hetzelfde. Eerst de grote catamaran aan de noordzijde en later zijn "VOC-scheepie" aan de zuidzijde. En al die andere schepen... Kars was een fenomeen.

Er is genoeg bijzonder materiaal bewaard gebleven. Zijn optredens in "Man bijt Hond" en bij lokale helden Cathy en Gré zijn memorabel. Ook deze sfeerbeelden van de Noorderhaven in de jaren negentig zijn de moeite waard.

In dit artikel in de Riepe laat hij iets meer van zichzelf zien.

1996-08_Der_Mann_und_sein_Hund.jpg
1996 - Op het Stadhuis tijdens een actie tegen de liggeldverhoging

  • 9 januari 2025
2020-03-12_Kerkje_Oostum.jpg
ca. 1250 na Chr. - Oostum, een kerkje als een drooggevallen schip

Als je toch om de hoek ligt afgemeerd kun je de tijd nemen om eens een goed plaatje te schieten. Deze eenzame Romaanse kerkjes bovenop de wierden zijn zo langzamerhand nog het mooiste dat Groningen te bieden heeft. En dan te bedenken dat ze heel vroeger bij een hoge vloed door zeewater werden omgeven. Als drooggevallen schepen... Kunstenaarscollectief de Ploeg kon er geen genoeg van krijgen. En nog. Met enige regelmaat worden er bijzondere concerten georganiseerd door M.O.O.I. En dan parkeert de optredende muzikant eenvoudig zijn vervoermiddel bij de kerk.

2024-02-25_Oostum__-_Het_vervoersmiddel_van_de_muzikant.jpg

(locatie)

  • 8 januari 2025
1989-04__Gudrun_als_gekocht.jpg
5 april 1989 - Winschoterdiep Groningen - Gudrun zoals gekocht

Waar begin je in godsnaam aan.... Maar ach, als 24-jarige... Een tweetal kanaries behoren ook tot het inventaris.

1989-04__Gudrun_als_gekocht_2.jpg

(locatie)

  • 7 januari 2025
2025-01-06_Oosterhamrikkanaal.jpg
2025 - Oosterhamrikkade met Stadsstrand Groningen

Deze vrij nietszeggende foto krijgt pas betekenis naast de situatie in 1939. Behalve de Nieuwe Kerk en de pijp van Simplon is werkelijk niets meer hetzelfde op de plek waar het ooit gonsde van bedrijvigheid door de Gasfabriek, de kleine fabriekjes en het Bodenterrein (links). Deze vogelvlucht van Google Earth geeft een iets beter overzicht.

1939_Oosterhamrikkade-_Gasfabriek-bode.jpg

(locatie)

  • 6 januari 2025
1969__Terherne_-_woonark_Wol_Neit_Sinx.jpg
1969 - woonark "Wol nei't sin" - Terherne, Friesland

Hier is het toch wel begonnen.... Mooier wordt het niet voor het mannetje hieronder.

1972_Terherne-_Dirk.jpg

(locatie)

  • 5 januari 2025
2010-09_Riqueval-_St_Quentin.jpg
juli 2010 - Een sleep van vijf spitsen verdwijnt in de tunnel van Riqueval

Met de sleper door de 5,6 kilometer lange tunnel van Riqueval in het Canal de Saint Quentin (noord-Frankrijk) is een unieke ervaring. De nieuwe serie "Langs de Schelde" opent er mee. Prachtige beelden al krijg je Huub Stapel er gratis bij. De elektrische sleper uit 1924 vaart zonder een schip te slepen door de tunnel. Het lijkt te bevestigen dat de sleepdienst is opgeheven en dat men nu op eigen kracht door de tunnel vaart. Maar deze ontwikkeling is behalve in dit artikel nergens terug te vinden, ook niet bij de VNF (de vaarwegbeheerder). Met de Gudrun hebben we vier keer achter de sleper gelegen (korte video-impressie uit 2019).

2010-07_Tunnel_Riqueval.jpg

(locatie)

  • 4 januari 2025
2020-03-12_Wierumerschouw_richting_Dorkwerd.jpg
12 maart 2020 - Wierumerschouw na een hevige onweersbui
2020-03-12_Wierumerschouw_2.jpg

(locatie)

  • 3 januari 2025
2011-09-23_Eemskanaal_EMG.jpg
september 2011 - Graansilo EMG Faktors met links de oorspronkelijke smederij.

De graansilo van Elevator Maatschappij Groningen (EMG) aan het Eemskanaal in Groningen is in september 2011 nog in bedrijf. Een enkele keer wordt graan overgeslagen in een vrachtwagen. Niet lang hierna wordt het hoofdgebouw in gebruik genomen als poppodium dat na een brandje enkele jaren later verhuist naar het Suikerunieterrein en verder gaat als EM2. De graansilo is in 1908 gebouwd als oliefabriek. Het witte gebouw op de foto hieronder is in 1912 gebouwd als smederij. Betonijzerbouw met veel gietijzeren elementen is dan een noviteit. De geschiedenis van dit monumentale complex en het gebied tussen Eemskanaal en Damsterdiep is prima beschreven in dit artikel.

1925_Noord_Nederlandse_Oliefabriek_Eemskanaal_Groningen.jpg
Noord Nederlandse Oliefabriek in 1925

(locatie)

  • 2 januari 2025
2025-01-02_Eemskanaal_Brandweer.jpg
2 januari 2025 - Eemskanaal (Groningen) tegenover de brandweer

De Gudrun ligt deze winter kop op kop met de Barbera 1, een 49-meter spits. Het zal in principe de laatste winter zijn dat schepen afgemeerd kunnen worden aan het stuk Eemskanaal tussen de Oosterhavenbrug en de Berlagebrug. En dat heeft te maken met de ontwikkeling van de nieuwe wijk Stadshavens. In 15 jaar tijd zal de omgeving van het Eemskanaal vanaf het Balkgat tot de Oostersluis en de Deense Haven aan weerszijden worden volgebouwd. In de toekomst zal nog in beperkte mate langs de noordkant van het Eemskanaal afgemeerd kunnen worden. Ter hoogte van het voormalige Betonbos is een fietsbrug gepland. De kades zullen veranderen in "boulevards". Onderstaande impressie schetst de eerste fase. De brandweer linksonder zal in een later stadium ook verdwijnen. Rechtsonder naast de brug lijken de voormalige graansilo EMG-Faktors en de groen-witte smederij gespaard te blijven. Google Earth laat deze situatie zien (augustus 2023). Inmiddels is er al aardig wat gesloopt. Betonbos is in oktober 2024 ontruimd.

2024_Stadshavens-_Berlagebrug_richting_centrum.jpg
Schets Stadshavens fase 1- van de Berlagebrug richting Oosterhaven

  • 1 januari 2025
2025-01-01_Eemskanaal_-_Barbera.jpg
1 januari 2025 - Regendruppels op glas - Eemskanaal, Groningen

Bovenstaande foto is van vandaag en zonder trucs of filters. Geen vuurwerk of valse symboliek, hier wordt het licht van de straatverlichting verbrijzeld door de regendruppels op het glas van de stuurhut.

En dan denk je onwillekeurig terug aan eerdere bijzondere nieuwjaarsdagen. Die van de milleniumwisseling bijvoorbeeld.

2000-01-01_Dorkwerd_2.jpg
1 januari 2000 - Remmingwerk Dorkwerdersluis (Reitdiep, Groningen)

In zwart/wit beland je al snel in de vorige eeuw. Aan een remmingwerk zonder loopplank, zonder internet en zonder mobiele telefoon verloopt de eeuwwisseling in serene rust.

2000-01-01_Dorkwerd_3.jpg
1 januari 2000 - Dorkwerdersluis, Reitdiep richting Stad

De 17e-eeuwse kop-hals-romp-boerderij verkeert hier nog in originele, zij het vervallen staat. Een Ploeg-schilderijtje. De nieuwbouwwijk Reitdiep moet nog gebouwd worden. (locatie)

Nieuwjaarsdag 2011 is een andere buitengewone ervaring geweest. Na 2 maanden wachten vanwege de jaarlijkse stremming is het fenomenaal varen op het Canal du Midi (Zuid Frankrijk).

2011-01-01_Colombiers_Canal_du_Midi.JPG
1 januari 2011 - Colombiers, Canal du Midi

Van Colombiers met zeer lage bruggetjes, een tunnel en vele bochten slingerend langs de heuvels boven het dal naar Capestang. De Pyreneeën imposant en besneeuwd op de achtergrond. De hele dag deze wereld voor onszelf.

2011-01-01_Capestang_Canal_du_Midi.JPG
1 januari 2011 - Capestang. De platanen zijn door ziekte helaas verdwenen.

Van de reis in 2010-2011 is deze foto-reportage te downloaden.