Hoosbui op de Haute-Seine (Le Coudray)
Guillaume heeft met de Zébulon een afspraak op de werf in Thomery, nabij Saint Mammès, zo'n 80 kilometer en 6 grote sluizen verder de Seine op, richting het zuiden. En dat past prima in onze plannen.
Aankomst bij de werf in Thomery
Montereau-Fault-Yonne
Het droogzetten van de Zébulon laat nog even op zich wachten en we varen nog een eindje verder de Seine op, naar Montereau-Fault-Yonne, een bijzonder authentiek stadje zonder opsmuk en moderne stadsfratsen. Mooi afmeren op de samenkomst van Yonne en Seine onder het toeziend oog van Napoleon Bonaparte.
Moret-sur-Loing, Canal du Loing - sluis 18 (Bourgogne)
Terug uit Montereau vinden we niet ver van Thomery een mooie plek boven sluis 18 aan het begin van het Canal du Loing dat bij Saint Mammès begint. Moret-sur-Loing is een uitzonderlijk mooi middeleeuws stadje. Waterrijk met meerdere watermolens. (locatie)
Zébulon op de langshelling van Thoméry
Inmiddels staat de Zébulon droog op twee karren en blijkt er een lastig gaatje te zitten op de ronding waar de schroefas-koker in beton gegoten is. Water, vet en beton zijn een slechte combinatie. Werf en expert weten niet goed raad. Ruim om het gat heen lukt het me om nog voldoende dik staal te vinden, dus ik bied aan om een 5mm plaatje voor te vormen en te plaatsen. Lastig lasklusje met al dat water en vet. Maar het lukt, iedereen blij.
Ouderwets al het gereedschap in een kratje achterop...
Canal du Loing - Nemours
Het Canal du Loing ligt er prima bij. Schoon, weinig waterplanten en keurig op peil. Samen met het Canal de Briare vormt het de 107 kilometer lange verbinding tussen de Seine en de Loire. Het is alweer 16 jaar geleden dat we hier met de Gudrun gevaren hebben. Een schitterende vaarroute met een prachtige climax in Briare. Inmiddels is dankzij de EuroVelo 3 het hele traject ook uitstekend te fietsen.
Het Canal du Loing kwam gereed in 1723, is 50 kilometer lang, volgt de rivier de Loing en gaat met 19 sluizen 37 meter omhoog (kaartje). Een groene oase met overal stromend water, meertjes en watermolens. Nemours is na Moret-sur-Loing het eerste stadje van betekenis en de plek waar kanaal en rivier samenkomen. Een buitengewoon fraai middeleeuws stadje met genoeg afmeermogelijkheden (locatie).

Er is vrijwel geen industriële activiteit meer langs het Canal du Loing. Even voorbij Nemours in Bagneaux-sur-Loing nog een grote glasfabriek waarin het kerkje van Saint-Laurent bijna is opgenomen (locatie).

Inmiddels zijn alle sluiswachtershokjes langs het Canal du Loing vervangen door hippe exemplaren van cortenstaal. Gelukkig laat men van elke generatie voorgangers wel ergens een exemplaar staan. Dit is wellicht één van de mooiste, bij sluis 8 - Egreville.

Bij sluis 9 - Néronville is het prachtig afmeren. Direct bij de sluis passeert het kanaal het riviertje de Fusain met een klein aquaduct. Bovenop de nabijgelegen heuvel bevindt zich het museale vestingstadje Chateau-Landon. Zonder enige toeristische activiteit.
Sluis 9 - aquaduct over de Fusain
Chateau-Landon
Chateau-Landon
Het Canal du Loing eindigt even voorbij het stadje Cepoy met de splitsing van de kanalen naar Briare en Orléans. Het 350 jaar oude Canal d'Orléans is sinds 1954 gesloten, maar tegenwoordig wel per fiets te verkennen. Een reis door de tijd.
Cepoy - sluis 1 (direct om de hoek)
Cepoy - watermolen
splitsing naar Orléans (links)
Canal de Briare - Montargis
Het Canal de Briare (1642) is één van de oudste kanalen van Frankrijk en het eerste kanaal ooit dat met sluizen over een heuvel voert. In dit geval over de waterscheiding tussen de rivier de Loing (Seine) en de rivier de Trézée (Loire) die beiden het Canal de Briare op een ingenieuze wijze van water voorzien. Vanaf Montargis eerst 40 kilometer met 24 sluizen 87 meter omhoog, vervolgens het scheidingspand op de heuvel ("bief de partage") en dan in 9 kilometer met 8 sluizen 30 meter naar beneden, naar Briare en het fenomenale aquaduct van Eiffel over de Loire (kaartje).
Montargis - écluse 34 - la Reinette
De doorvaart door Montargis behoort tot de mooiste passages per schip van een stadje in Frankrijk. Midden in Montargis twee sluizen waartussen de tijd lijkt te hebben stil gestaan (locatie).
Montargis - écluse 33 - la Marolle (verval 4.80m)
De sluizen van het Canal de Briare hebben allemaal een fors verval, gemiddeld tussen de 3.50 en 4 meter. Met glijbuizen waaromheen de trossen kunnen worden vastgemaakt wordt het schutten vereenvoudigd.
De sluizen werken tot de sluizentrap met een afstandsbediening. Vanaf daar is er meestal een vriendelijke sluiswachter in de buurt die de sluizen vast klaar zet. Eventueel kan de praatpaal in de sluis gebruikt worden als er niemand is, maar afmeren is lastig. Handiger is het om een telefoonnummer aan de sluiswachter te vragen.
Het kanaal ligt er uitstekend bij, voldoende diep (1.60-1.80) en mooi schoon. Vrijwel geen waterplanten.
Sluis 31 - Sablonnière - sluiswachtershuis
Sluis 26 - Montbouy - onder de platanen
Deze afmeervoorziening in Montbouy is gereserveerd door één van de exclusieve hotelschepen die tussen Montargis en Briare een 6-daagse cruise verzorgen voor niet minder dan € 10.000 per persoon. De omgebouwde spits "Renaissance" komt uiteindelijk helemaal niet opdagen. Er blijkt enigszins de klad te zitten in dit soort luxe gekkigheid die voornamelijk op de Amerikaanse markt gericht is. Later komen we de "Meanderer" wel tegen. Zelfde categorie, de jonge zetschipper heeft er nog niet zo veel kaas van gegeten.
Rogny-les-Sept-Ecluses - oude 7-sluizentrap (1642) en begin nieuwe sluizentrap (1896)
De voormalige 7-sluizentrap van Rogny is 250 jaar in gebruik geweest en het overgrote deel van alle wijn die in Parijs gedronken werd heeft deze route afgelegd. Naast andere goederen, vanzelf. Jaarlijks zo'n 4000 schepen, 200.000 ton goederen. In 1896 kwam de opschaling van het kanaal gereed en werd een nieuwe trap van 6 afzonderlijke sluizen in Freycinet-afmetingen in gebruik genomen (voor schepen van 38 x 5 meter). Op meerdere plaatsen zijn de oude 30-meter sluizen nog terug te vinden. Het vroegere kanaal, boven bij de oude sluizentrap, is dankzij de EuroVelo 3 sindskort met de fiets te volgen en het mondt na drie kilometer uit in het scheidingspand (locatie).
De oude sluizentrap uit 1642
Na de huidige sluizentrap volgt het scheidingspand, het hoogste punt van het kanaal. Om daar water krijgen is in 1640 het twintig kilometer kronkelende voedingskanaal Rigole de Saint-Privé aangelegd dat het kanaal en het reservoir van Gazonne vult met water uit een hoger gelegen deel van de Loing (locatie). Zo kon voor het eerst in de geschiedenis met behulp van sluizen over een heuvel heen gevaren worden.
Ouzouer-sur-Trézée
Een kilometer of zes voor Briare vinden we een plek onder een paar zeer oude platanen om een aantal hete dagen door te brengen. We liggen op het riviertje de Trézée dat hier even deel uitmaakt van het Canal de Briare. Vermoedelijk is het hele Canal de Briare omzoomd geweest met dergelijke platanen, net als het Canal du Midi dat enkele decennia later is aangelegd.
Ouzouer-sur-Trézée
Pont Canal de Briare (1896)
Kort voor Briare is er een splitsing: met 3 sluizen naar beneden, naar Briare en de Loire of rechtdoor de Loire over met het fameuze aquaduct dat met 662 meter tot 2003 de langste kanaalbrug ter wereld was.
Anders dan vaak wordt aangenomen is de stalen bak van het aquaduct niet door Gustave Eiffel gemaakt, maar zijn enkel de 14 pilaren en de landhoofden zijn werk. De bak is door de firma Daydé & Pillé uit Creil gebouwd. De opvallende ornamenten aan weerszijden van de kanaalbrug doen denken aan de Pont Alexandre III in Parijs en met de rijen lantarens is de sfeer van het Parijs van ruim 100 jaar geleden compleet. In niemandsland.
Eveneens ruim 100 jaar oud
Paula en Tonny komen precies op het goede moment. Een paar honderd meter voor het aquaduct stappen ze aan boord om de unieke oversteek van de Loire mee te maken .

Belleville-sur-Loire
We zijn benieuwd hoe ver we na Briare het Canal latéral à la Loire nog kunnen vervolgen. In augustus wordt dit kanaal meestal tijdelijk gesloten wegens watergebrek. Het schaarse water van de rivier de Allier dat het kanaal van water voorziet moet verdeeld worden over meerdere gebruikers, zoals landbouw en drinkwatervoorziening. Een handjevol recreatieschepen heeft dan niet de hoogste prioriteit. Daarbij is het kanaal op meerdere plaatsen lek door gaten in de oevers. Om het weglekken van water enigszins te beperken worden meerdere kanaalvakken op een zeer laag peil gehouden, zo'n 60 tot 80 centimeter lager dan normaal. Afmeren langs de kant wordt dan vrijwel onmogelijk, zoals de foto laat zien. Alleen in het midden blijft zo'n 140 centimeter water staan.
Na 5 sluizen en 37 kilometer komen we uit bij het befaamde wijnstadje Sancerre en vinden het wel mooi geweest, zeker nadat we 's avonds voor het eerst het gekwirk van cicaden hebben gehoord, het teken dat je aardig ver in Frankrijk bent beland. Op de dag dat we besluiten te keren komt de aankondiging van de VNF dat het kanaal over een week tot 5 september gesloten zal worden wegens watergebrek. Begrijpelijk.
Kerncentrale Belleville-sur-Loire
Het afmeerverbod behalve om te wachten voor de sluis is hier wel overbodig. Een waarschuwing zou meer op zijn plaats zijn, de rotsbrokken zitten normaal onder water. Het uitzicht houdt ook niet over.
We hebben het Canal latéral à la Loire eerder gevaren in 2009 en 2011. Het is een vrij saai, recht en lang kanaal (200 km, 38 sluizen). De Loire zelf ligt vaak vrij ver van het kanaal verwijderd. Een handvol stadjes als Sancerre, La Charité-sur-Loire, Nevers, Decize en Digoin zijn wel bijzonder de moeite waard. En het kanaal vormt natuurlijk een belangrijke zuidelijke verbinding tussen verschillende kanalen.
Rustig aan terug van Sancerre naar Parijs (230 km, 63 sluizen)
Elke zomer zijn in Frankrijk enkele tijdelijke stremmingen te verwachten, vooral in noord-oost Frankrijk. Dit jaar zijn echter ook twee belangrijke verbindingskanalen in midden Frankrijk langere tijd gestremd vanwege niet geplande onderhoudswerkzaamheden: het Canal du Centre en het Canal de la Marne à la Saône ("Canal de J"). Voor het Canal du Nivernais geldt zoals de meeste zomers de beperkte diepgang van 1 meter voor het scheidingspand.
Paris - encore!
> wordt vervolgd